Lĩnh vực Fintech tại Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng trong những năm tới hứa hẹn sẽ là thị trường giàu tiềm năng và cạnh tranh khốc liệt.

Thị trường Fintech đang bùng nổ tại Đông Nam Á (SEA)

Năm 2022, trong khi các công ty công nghệ toàn thế giới phải vật lộn với mùa đông gọi vốn, lượng vốn khổng lồ vẫn chảy vào các hãng Fintech Đông Nam Á ...

Nguồn vốn rót vào lĩnh vực fintech trong khu vực đã tăng hơn gấp ba lần, đạt kỷ lục 3,5 tỷ USD trong chín tháng đầu năm 2021, so với 1,1 tỷ USD cho cả năm 2020.

Các danh mục fintech phát triển nhanh nhất là thanh toán kỹ thuật số và cho vay kỹ thuật số. Vào năm 2021, mảng thanh toán kỹ thuật số đã chứng kiến ​​mức tài trợ kỷ lục 1,9 tỷ USD, tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) 244% từ 562 triệu USD vào năm 2020. Cho vay kỹ thuật số cũng ghi nhận mức CAGR 78% khá lớn lên 314 triệu USD.

Lý do vì, ở Đông Nam Á:

- Những người khó tiếp cận với ngân hàng hoặc chưa được tiếp cận với ngân hàng chiếm đến hơn 70% dân số.

- Ngoài ra, lao động tự do chiếm phần lớn lực lượng lao động nơi đây và họ vẫn là đối tượng chưa được phục vụ về mặt tài chính.

- Nhiều người chưa có tài khoản ngân hàng, nợ nần và giao dịch chủ yếu bằng tiền mặt, điều này khiến họ khó xây dựng lịch sử tín dụng và tiếp cận tín dụng từ các tổ chức tài chính truyền thống.

- các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) gặp khó khăn khi đi vay vốn tại các ngân hàng truyền thống do yêu cầu tài sản thế chấp cao, thiếu lịch sử tín dụng, thiếu các giao dịch kinh doanh chính thức nên khó được xét duyệt vay. Theo một báo cáo năm 2021 của Tech for Good Institute (TFGI), hơn 60% MSME được khảo sát không thể đảm bảo khoản vay ngân hàng khi cần tài trợ.

Bất chấp các dịch vụ tài chính thay thế, các công ty fintech vẫn đóng một vai trò quan trọng

Trên toàn khu vực Đông Nam Á, nhiều cá nhân không có ngân hàng thường tham gia vào các giao dịch tài chính không chính thức thông qua các nhóm (ví dụ như như Hiệp hội Tiết kiệm và Tín dụng luân phiên (ROSCAs) ở Indonesia), cho phép người đi vay huy động các khoản vay nhỏ tại các cuộc họp nhóm hàng tháng và thường được hoàn trả không tính lãi sau một năm.

Các cá nhân và doanh nghiệp không có ngân hàng cũng giao dịch bằng tiền điện thoại di động để chuyển, lưu trữ và rút tiền. Hay còn gọi là tín dụng di động (ví dụ như WING ở Campuchia và TCash ở Indonesia).

Bất chấp các dịch vụ tài chính thay thế này, các công ty fintech vẫn đóng một vai trò quan trọng bằng cách giới thiệu cho người dân nơi đây các giải pháp tài chính mới, sáng tạo.

Các tùy chọn thanh toán do các công ty fintech cung cấp đã thay đổi cách thức giao dịch ở Đông Nam Á

Phần lớn cư dân ở Đông Nam Á không sử dụng thẻ tín dụng. Cùng với lý do sự thâm nhập điện thoại thông minh tăng vọt tại SEA, vậy nên ví điện tử hiện là một trong những phương thức thanh toán phổ biến nhất trong khu vực.

Ví điện tử dựa trên thanh toán QR cho phép người dùng SEA thực hiện thanh toán kỹ thuật số chỉ với điện thoại thông minh và kết nối Internet. Tất cả các ví điện tử này đều sử dụng thanh toán QR, với một số tùy chọn thẻ cung cấp, như GrabPay Mastercard. Sử dụng mã QR là cách phổ biến nhất để thực hiện thanh toán kỹ thuật số ở Đông Nam Á, phần lớn là do chi phí vận hành thấp, tính linh hoạt và thuận tiện.

Singapore có PayLah! và GrabPay, Philippines có GCash, Indonesia có GoPay, OVO và DANA, Việt Nam có MoMo và VNPAY, và Malaysia có Boost và Touch ‘n Go. 

Việt Nam thuộc nhóm thị trường Fintech cạnh tranh nhất châu Á và Đông Nam Á

Theo Nikkei, Việt Nam thuộc nhóm thị trường Fintech cạnh tranh nhất châu Á, đặc biệt là Fintech của những hãng nội địa. Một số đơn vị, tổ chức công nghệ tài chính “tên tuổi” trên thị trường Fintech ở Việt Nam có thể kể đến như: VNPay, Zalo Pay, Fiin Credit, Momo,…

Ngoài ra, một cuộc khảo sát của Meta và Bain & Company chỉ ra rằng, Việt Nam nằm trong nhóm các thị trường đứng đầu về tỷ lệ đón nhận các công nghệ tương lai như công nghệ tài chính (Fintech), bên cạnh Indonesia và Philippines. 58% người tiêu dùng số tại Việt Nam đã sử dụng các giải pháp Fintech (ngân hàng trực tuyến, ví điện tử, ứng dụng chuyển tiền...) trong năm qua.

Để có được sự phát triển này là do nhiều yếu tố, trong đó có điều kiện hạ tầng công nghệ ngày càng hiện đại, sự rót vốn từ các định chế nước ngoài, sự hỗ trợ từ các chính sách của chính phủ.

Với việc Chính phủ đang thực hiện nghiên cứu các bước phát triển mới, bao gồm các khung thể chế thử nghiệm có kiểm soát đối với các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới và các hướng dẫn quy định mới, đặc biệt là trong lĩnh vực P2P Lending với nhiều sáng kiến khác nhau, lĩnh vực Fintech Việt Nam trong những năm tới hứa hẹn sẽ là thị trường giàu tiềm năng và cạnh tranh khốc liệt.